Máy ảnh mirrorless hoặc DSLR hiện nay đều sẽ có khả năng xuất ra cả tập tin định dạng RAW và JPEG, nhưng liệu bạn đã biết được sự khác biệt giữa ảnh RAW JPEG, hay nên chọn định dạng ảnh nào phù hợp hay chưa?
Đọc thêm:
Hầu hết các máy ảnh hiện nay đều đã có khả năng xuất ra ảnh RAW hoặc JPEG tuỳ theo nhu cầu người dùng. Cả hai đều có sự nhất định khác biệt và sự hữu ích riêng, chứ không phải cứ RAW là tốt. Thế nên kênh YouTube Pal2tech đã có một video giải thích thú vị và ông so sánh sự khác biệt giữa ảnh RAW và JPEG như một tô ngũ cốc nhiều màu sắc.
JPEG
JPEG là định dạng sau cùng và hoàn thiện của bức ảnh được chụp bởi máy ảnh của bạn với các thiết lập, các bước xử lý ngay sau khi bạn nhấn nút chụp. Hầu hết các máy ảnh hiện nay đều có menu thiết lập màu sắc, độ sắc nét, độ trong trẻo và nhiều thiết lập khác để khi chụp sẽ áp dụng ngay vào JPEG và lưu trên thẻ nhớ.
Tuy nhiên để giữ cho JPEG có dung lượng nhẹ nhất và tương thích nhất, máy ảnh sau khi chụp với JPEG sẽ loại bỏ một số dữ liệu màu sắc và các dữ liệu khác trước khi cho ra bức ảnh cuối cùng. Sau khi loại bỏ đi thì các dữ liệu này sẽ mất đi.
Tập tin JPEG có thể được đọc và mở bằng hầu hết tất cả các phần mềm, ứng dụng ảnh hiện nay để có thể hậu kỳ. Tuy nhiên JPEG sẽ cho khả năng hậu kỳ thấp hơn rất nhiều và nếu bạn đưa tập tin ảnh JPEG qua nhiều phần mềm, ứng dụng hậu kỳ liên tiếp sẽ làm giảm chất lượng ảnh và các dữ liệu được lưu trữ. Vì khi chụp JPEG, máy ảnh đã loại bỏ các dữ liệu khác, chỉ giữ lại hầu như các thiết lập trong máy áp dụng vào ảnh như độ sắc nét, màu sắc,…
RAW
Khác JPEG, RAW thực tế không phải là một tập tin ảnh mà nó là một tập tin dữ liệu nhị phân cho thấy được những gì mà cảm biến của máy ảnh ghi lại được khi bạn bấm nút chụp. RAW cũng không tương thích nhiều được như JPEG mà bạn sẽ cần phải có phần mềm chuyên dụng, Lightroom hoặc Photoshop chẳng hạn để có thể đọc các dữ liệu này và chỉnh sửa.
RAW sẽ cho ra tập tin kích thước rất lớn, gấp hai hoặc thậm chí là 3 và 4 lần so với JPEG vì tập tin này chứ đựng tất cả dữ liệu từ cảm biến máy ảnh ghi xuống. Không chỉ màu sắc, thậm chí nhiều thứ khác và Pal2tech ví dụ nó như hộp ngũ cốc vậy. Hộp ngũ cốc RAW này sẽ chứa đựng 3 thứ chính:
- Ngũ cốc đầy màu sắc – màu sắc của ảnh: Các màu sắc đa dạng của ngũ cốc tượng trưng cho dữ liệu cảm biến. Các dữ liệu này có thể được xử lý chi tiết hơn ở hầu kỳ và có thể xử lý nhiều hơn so với dữ liệu JPEG. Nếu RAW là ngũ cốc đầy màu sắc, thì JPEG chỉ là ngũ cốc một màu và nếu bạn không thích màu gì ở tô ngũ cốc RAW, bạn có thể lấy chúng ra, trong khi JPEG thì không thể.
- Công thức ngũ cốc – dữ liệu metadata: Metadata là siêu dữ liệu, hay có thể hiểu trong nhiếp ảnh nó là siêu dữ liệu của RAW. Đây có thể được xem là công thức của ngũ cốc, đối với nhiếp ảnh nó là công thức của bức ảnh như máy ảnh sử dụng, thiết lập ISO khi chụp, ống kính khi đó đã sử dụng, khẩu độ, tốc độ màn trập,… JPEG vẫn có metadata, nhưng thông tin lưu được ít hơn rất nhiều.
- Một phiên bản nhỏ hơn, độ phân giải thấp hơn của ngũ cốc RAW. Đây là tập tin JPEG cỡ nhỏ để các phần mềm khác cho thấy trước khi bạn sử dụng file RAW để chỉnh sửa. Nhờ vào phiên bản nhỏ bạn, khi bạn chỉnh sửa ảnh thì các thay đổi được áp dụng vào nhanh hơn để tham khảo.
Khác biệt giữa ảnh RAW và JPEG như bạn đã thấy là rất nhiều, nhưng bạn nên chọn định dạng nào khi chụp? Tất nhiên hãy chụp RAW vì chúng chứa đựng nhiều thông tin hơn để bạn có thể chỉnh sửa ảnh. Đặc biệt nhất lợi thế của RAW là giữ lại được nhiều thông tin màu sắc hơn, nhiều thông tin về highlight và shadow để bạn có thể hậu kỳ.
Về mặt lợi thế cho nhiếp ảnh gia, sau nhiều thời gian đến với nhiếp ảnh thì tay nghề của bạn sẽ chỉ có thể tốt lên dù ít hay nhiều. Lúc này bạn sẽ có một con mắt biết nhìn ra các điểm quan trọng khi chụp ảnh và bạn muốn tái hiện lại nó, chụp bằng ảnh RAW sẽ giúp ích khi bạn bắt đầu quay lại các bức ảnh vài tháng, vài năm trước mà bạn đã chụp. Các thông tin mà ảnh RAW lưu lại chắc chắn sẽ giúp ích.
Và các phần mềm chỉnh sửa ảnh RAW sẽ ngày càng tốt hơn, các nhà phát triển luôn liên tục không ngừng chỉnh sửa và nâng cấp các phần mềm này. Sau một thời gian, bạn có thể sẽ có thêm nhiều tính năng khác để chỉnh sửa lại ảnh RAW tốt hơn.
Nhưng ảnh RAW cũng có bất lợi của nó, đó chính là dung lượng ảnh và khả năng xử lý ảnh để lưu vào thẻ sẽ lâu hơn. Ở các máy ảnh đời mới, khả năng xử lý và lưu dữ liệu có thể nhanh hơn nhưng khác biệt khi chụp ảnh RAW và JPEG là rất rõ ràng. Với chụp ảnh JPEG, bạn có thể có tốc độ chụp cao lên đến vài chục hoặc gần 100 bức ảnh chỉ trong vài giây, nhưng RAW thì con số đó ít hơn rất nhiều. Ngoài ra, ảnh RAW sẽ không thể đọc được trên nhiều nền tảng mà buộc phải qua bước xử lý, thế nên JPEG lúc này sẽ hợp lý với những ai vừa cần tốc độ chụp nhanh và có thể tải ngay lên các nền tảng.
Nhưng cuối cùng, lời khuyên tốt nhất là bạn vẫn nên chụp ảnh cho ra cả hai định dạng cùng một lúc. Ở các máy ảnh hiện tại đã có tuỳ chọn cho ra ảnh JPEG và RAW song song, mặc dù sẽ ngốn rất nhiều dung lượng nhưng nhờ thẻ nhớ và ổ cứng ngày càng rẻ hơn nên việc tốn bộ nhớ sẽ không phải là vấn đề. Với việc chụp xuất ra cả JPEG lẫn RAW, bạn có thể linh hoạt trong khâu hậu kỳ hoặc đăng ngay bức ảnh ưng ý vừa chụp được lên các mạng xã hội. Fujifilm nổi tiếng với các bộ giả lập màu film đẹp mắt và đó là lý do mà hầu như các người dùng Fujifilm đều chọn lưu ảnh cả hai định dạng JPEG và RAW.
