Rất nhiều người luôn cân nhắc về chiếc máy ảnh có dải tần nhạy sáng lớn để chụp phong cảnh, nhưng liệu yếu tố này có quan trọng trong nhiếp ảnh phong cảnh hay không?
Những chiếc máy ảnh hiện đại đều có dải tần nhạy sáng (dynamic range) tuyệt vời và có thể chụp một bãi biển đầy nắng có dải tần lên đến 17 stops. Nhưng liệu bạn có nên mua những chiếc máy ảnh hiện đại và đắt tiền chỉ để chụp phong cảnh tốt hơn, hay dải tần nhạy sáng có thật sự quan trong trong nhiếp ảnh phong cảnh?
Câu trả lời là không, dải tần nhạy sáng chỉ là một yếu tố hữu ích khi chụp phong cảnh nhưng nó không phải là thứ quan trọng nhất để bạn có được một bức ảnh đẹp mà thay vào đó còn có nhiều yếu tố khác hơn. Bên cạnh dải tần, còn có yếu tố khác là kĩ thuật HDR và còn có cả filter mật độ trung tính sẽ giúp chụp các bức ảnh có dải tần nhạy sáng lớn tốt hơn.
Exposure Bracketing và High Dynamic Range
Trong cảnh quan với dải tần nhạy sáng cao, cách tốt nhất để có thể chụp được tất cả giá trị ánh sáng là sử dụng Exposure Bracketing (Phơi sáng mở rộng). Hãy xác định phần sáng nhất trong ảnh và ước lượng lượng ánh sáng có trong phần đó, làm tương tự với phần tối nhất trong ảnh và kế tiếp bạn sẽ chụp các bức ảnh phơi sáng mở rộng có thể bao quát được hai thái cực đó.
Bạn có tính toán được số stop đang có và thiết lập khoảng phơi sáng có thể chụp được từng giá trị ánh sáng mà không gặp khó khăn gì. Bạn có thể tạo ra loạt ảnh phơi sáng mở rộng lên đến 3, 5, 7 hoặc 9 bức ảnh lại. Nếu bạn thực hiện phơi sáng mở rộng bằng tay thì các bức ảnh sẽ không bị giới hạn và theo lý thuyết, bạn có thể chụp được dải tần nhạy sáng từ bề mặt có thể nhận thấy được của mặt trời cho đến những vùng bóng tối nhất.
Tất nhiên đó chỉ là giả thuyết và rất khó để thực hiện, nhưng việc kết hợp các bức ảnh phơi sáng mở rộng lại với nhau trong một phần mềm chỉnh sửa ảnh có khả năng HDR thì kết quả cho ra cực kỳ ấn tượng.
Sử dụng filter lọc sáng theo vùng (GND filter)
Một tuỳ chọn thứ hai cho chụp phong cảnh chính là sử dụng filter lọc sáng theo vùng GND (Graduated Neutral Density). Filter này có thể giảm dải tần nhạy sáng của cảnh quan lại giúp cho máy ảnh của bạn có khả năng chụp được nhiều hơn. Filter GND rất quan trọng, thậm chí là dùng xếp lớp nhiều filter có thể giúp chụp và thu được nhiều bức ảnh ấn tượng hơn.
Mặc dù vậy thì cũng có hạn chế, đó là đôi khi dải tần vượt quá khả năng của filter, hoặc nhiều lớp filter. Nhưng bên cạnh hạn chế này thì việc sử dụng filter vẫn có thể đem đến ảnh đẹp mà không cần phải có máy ảnh đắt tiền và hiện đại có dải tần nhạy sáng cao.
Kết hợp filter lọc sáng theo vùng và phơi sáng lâu
Nếu bạn gặp phải tình uống mà filter lọc sáng theo vùng không thể đem đến kết quả mong muốn, lúc này bạn có thể kết hợp hai cách ở trên. Bằng cách sử dụng filter GND, bạn có thể giảm dải tần nhạy sáng của khung cảnh, bớt vùng sáng đi và lúc này có thể chụp dải tần còn lại. Vùng sáng giảm đi cũng giảm khả năng bị cháy sáng khi chụp các vùng tối.
Lý do mà dải tần nhạy sáng lớn sẽ hữu ích
Thông thường, khi chụp phong cảnh bạn sẽ có rất nhiều thời gian và bạn có thể dùng tripod, chậm rãi thiết lập và chụp phơi sáng mở rộng, sử dụng filter GND được chính xác. Nếu không dùng tripod, hai cách thức trên sẽ gặp khó khăn. Mặc dù việc chụp phong cảnh thì tripod là thứ phải có, nhưng nếu chẳng may bạn không mang theo hay bạn không thích dùng thì sao?
Lúc này thì dải tần nhạy sáng trên máy ảnh sẽ là thứ giúp ích cho bạn. Thông thường trong quá trình chỉnh sửa ảnh, bạn có thể kéo thanh Shadows về bên phải để có thể thu được chi tiết vùng tối, nhưng như thế sẽ khiến bức ảnh nhoè và xuất nhiện noise nếu máy ảnh của bạn không có dải tần nhạy sáng tốt. Ngoài ra các máy ảnh có dải tần nhạy sáng tốt cũng sẽ là một vị cứu tinh trong một số trường hợp chụp, ví dụ như chủ thể di chuyển và lúc này phơi sáng mở rộng vô dụng vì nhoè thì bạn có thể tận dụng dải tần nhạy sáng cao trên máy ảnh để làm cho bức ảnh tốt hơn nhưng vẫn giữ được chi tiết vùng sáng.
Một ví dụ cho thấy dải tần nhạy sáng trên máy ảnh hiện đại sẽ giúp ích ra sao:
[KGVID]https://congngheviet.com/wp-content/uploads/2020/07/GFX-50R.mp4[/KGVID]
Đó chính là những ưu điểm của việc có máy ảnh cao cấp, hiện đại sở hữu dải tần nhạy sáng cao. Tuy nhiên không phải lúc nào cũng nên lựa chọn những máy ảnh này mà nên cân nhắc dàn trải chi phí hơn nữa cho các filter và áp dụng phơi sáng mở rộng, đây chính là cách thức tối ưu hơn.
