Sau khoảng thời gian dài giãn cách xã hội vì tình hình dịch bệnh, các thành phố lớn của Việt Nam đang dần mở cửa kinh tế trong bối cảnh bình thường mới.
Ngày càng có nhiều người hình thành thói quen mua sắm trực tuyến thông qua các sàn thương mại điện tử (TMĐT), mạng xã hội trong khoảng thời gian ở nhà vì đại dịch. Theo đánh giá của báo cáo “Thị trường quảng cáo số Việt Nam 2021: Chiến lược đón đầu và đột phá”, lượng người dùng mới từ các nền tảng TMĐT tại Việt Nam đã tăng trưởng hơn 41%, cao nhất khu vực Đông Nam Á. Ngạc nhiên hơn, có tới 91% trong số đó quyết định sẽ tiếp tục sử dụng các nền tảng TMĐT này kể cả khi thế giới đã vượt qua đại dịch.
Thời điểm đại dịch bùng phát, TMĐT Việt Nam đạt được mức tăng trưởng ấn tượng 18%, quy mô thị trường lên đến 11.8 tỷ USD. Nhu cầu về các dịch vụ mua sắm trực tuyến được dự đoán sẽ tăng lên đáng kể trong thời gian tới, đặc biệt là vào thời điểm cuối năm.
Tuy nhiên, kéo theo hoạt động mua sắm trực tuyến ngày càng cao của người dân là thêm nhiều các chiêu trò lừa đảo và các mối đe dọa mạng.
Chẳng hạn mới đây, công an TP.HCM đã lên tiếng cảnh báo nhiều đối tượng đang thực hiện hành vi giả mạo các trang thương mại điện tử nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân. Hai hình thức phổ biến nhất hiện nay là lừa đảo qua chiêu trò đặt cọc và mạo danh sàn thương mại điện tử Shopee.
Với chiêu trò đặt cọc, các đối tượng xấu xâm nhập vào các nhóm của các khu dân cư, các cộng đồng kinh doanh hàng hóa thiết yếu, chiêu dụ người mua bằng cách đăng tin bán các sản phẩm với giá thấp hơn giá thị trường và nhận ship đến địa chỉ của khách hàng. Tuy nhiên, sau khi nhận tiền của khách, các đối tượng cắt liên lạc, không giao hàng theo như thỏa thuận ban đầu.
Với hình thức thứ hai, nhiều người dùng nhận được tin nhắn mạo danh thương hiệu từ các ngân hàng thông báo biến động liên quan đến tài khoản của họ. Các tin nhắn mạo danh này đều thông báo tài khoản ngân hàng người dùng đã thực hiện giao dịch hoặc có khả năng mất tiền… hòng tạo sự chú ý của người dùng.
Khi người dùng truy cập vào đường dẫn trong nội dung tin nhắn, hệ thống sẽ tự động hiển thị một trang web giả mạo, có giao diện, logo tương tự các website chính thức của ngân hàng, tổ chức… và được yêu cầu điền các thông tin như: tên đăng nhập, mật khẩu, mã OTP… Khi có được các thông tin, các đối tượng sẽ kiểm soát được tài khoản chuyển tiền trực tuyến của khách hàng.
Ông Chris Connell, Giám đốc Điều hành Kaspersky khu vực châu Á – Thái Bình Dương chia sẻ: “Đại dịch đã khiến nhiều người tham gia mua sắm trực tuyến hơn. Không chỉ sức khỏe, mà tài chính, thiết bị và thông tin cũng cần được bảo vệ, nhất là khi lừa đảo ngày càng trở nên tinh vi và có chủ đích. Chúng tôi dự đoán tội phạm mạng sẽ tiếp tục sử dụng những chiêu trò này để lừa đảo người dùng khi mùa lễ hội đang diễn ra, vì thế chúng tôi khuyến cáo người dùng nên đề cao cảnh giác đối với tin nhắn, cuộc gọi, email yêu cầu những thông tin quan trọng như số tài khoản, OTP, mật khẩu và các thông tin quan trọng khác.”
Kaspersky đã đưa ra một số lưu ý với người dùng Việt Nam để quá trình mua sắm trực tuyến trở nên an toàn hơn:
- Nếu bạn có nhiều máy tính, nên dành riêng một máy tính cho giao dịch ngân hàng và mua sắm trực tuyến.
- Hãy tạo một địa chỉ email mà bạn sẽ chỉ sử dụng để mua sắm trực tuyến. Điều này sẽ hạn chế đáng kể số lượng tin nhắn rác mà bạn nhận được và giảm đáng kể nguy cơ mở các email độc hại tiềm ẩn được ngụy trang dưới dạng khuyến mãi bán hàng hoặc các thông báo khác.
- Việc sử dụng mật khẩu mạnh và sử dụng mật khẩu khác nhau cho mỗi tài khoản trực tuyến là một trong những điều quan trọng nhất bạn có thể làm để mua sắm trực tuyến an toàn. Thực tế có thể khó nhớ rất nhiều mật khẩu khác nhau, đặc biệt là khi chúng bao gồm nhiều chữ cái, số và ký tự đặc biệt. Nhưng bạn có thể sử dụng trình quản lý mật khẩu để hỗ trợ bạn giữ mật khẩu mạnh cho nhiều tài khoản.
- Nếu bạn buộc phải mua sắm trực tuyến khi sử dụng Wi-Fi công cộng, trước tiên hãy cài đặt VPN (mạng riêng ảo). VPN sẽ mã hóa tất cả dữ liệu được truyền giữa máy tính hoặc thiết bị di động của bạn và máy chủ VPN, ngăn chặn tin tặc chiếm quyền điều khiển và xem bất kỳ dữ liệu nhạy cảm nào bạn nhập vào.
- Sử dụng giải pháp sở hữu nhiều lớp bảo vệ cho các hoạt động tài chính như Kaspersky Internet Security, bao gồm tính năng Safe Money sẽ giúp ngăn chặn lừa đảo và bảo vệ dữ liệu tài chính khỏi các mối đe dọa như trình theo dõi bàn phím, chụp màn hình, các lỗ hổng được sử dụng bởi phần mềm độc hại nhắm vào ngân hàng.
