Google Duplex có thể thay thế con người trong tương lai? Nó có thể trò chuyện với một con người thật mà người đó không hề hay biết mình đang trò chuyện với một cái máy vô tri, vô giác nhưng tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Bạn nghĩ sao về điều này?
AI có thể thay thế con người? Câu hỏi này đã được Google chứng minh được phần nào qua sự kiện Google I/O vừa qua. Cả khán phòng chắc hẳn sẽ rất sốc, không tin vào những gì mình đã nghe, đã thấy về những gì đã diễn ra vào ngày hôm ấy. Một chiếc điện thoại thông minh có hỗ trợ trợ lý ảo của Google, được tích hợp AI có thể tự mình gọi điện đặt lịch cắt tóc.
Điểm gây sốc chính là trợ lý ảo này có thể hỏi những câu hỏi cần thiết, ngắt nhịp lời nói đúng lúc, ngay cả cách phát âm từ “mmhmm” cũng giống như con người vậy. Dường như người đối thoại với trợ lý không hề nhận ra mình đang nói chuyện với một cái máy. Đó có thể nói là một thành tựu lớn của Google nhưng nó lại mở ra nhiều nguy cơ tiềm ẩn về vấn đề xã hội. Sẽ ra sao khi con người dần bị thay thế bởi máy móc, người gọi sẽ không biết mình đang nói chuyện với người cần nói hay là đang phí thời gian tán gẫu với đám máy móc vô tri, vô giác.
Trong buổi giới thiệu, CEO của Google giới thiệu đến mọi người một đoạn hội thoại giữa một nhân viên đặt lịch tại một cửa hàng cắt tóc với Google Duplex. Người nhân viên kia chắc hẳn đang nghĩ rằng mình đang nói chuyện với một vị khách nữ, khi mọi câu hỏi và câu trả lời của cô đều được “phía bên kia” trả lời rất “thật”.
Để tăng độ khó hơn, một đoạn hội thoại khác được giới thiệu. Lần này trợ lý ảo sẽ tiến hành đặt bàn tại một nhà hàng nhỏ. Nhưng lần này sẽ không trơn tru như lần đặt lịch cắt tóc trước đó. Các câu hỏi về việc đặt bàn được đặt ra, nếu như đây là một nhà hàng lớn thì có thể mọi nhu cầu về việc đặt bàn sẽ được đáp ứng ngay lập tức. Nhưng đối với một nhà hàng nhỏ, đôi khi việc đặt bàn lại không đơn giản như vậy. Và quả thực đoạn hội thoại được giới thiệu cho người xem khiến mọi người không khỏi ngạc nhiên. Các câu hỏi được đặt ra, và người nhân viên nhà hàng nhận được cuộc gọi vẫn trả lời rất tự nhiên, vì đơn giản cô ấy nghĩ mình đang nói chuyện với một người khách nam.
Những yêu cầu về việc đặt bàn của “người khách nam” này có đôi chút bất cập so với quy định của nhà hàng nên người nhân viên này liền thông báo cho “người khách” ấy về việc đặt bàn của họ có vấn đề về thời gian và số lượng người. Nếu như được lập trình một cách tuần tự, bình thường mà không có trí tuệ nhân tạo hỗ trợ, chắc hẳn trợ lý ảo Duplex sẽ trả lời những câu như “ok, thanks. Bye” hoặc những câu tương tự như vậy. Nhưng không, thay vào đó, Google Duplex thay đổi một số chi tiết trong vấn đề đặt bàn của mình như ngày giờ. Và người nhân viên kia đã bị qua mặt bởi một “người khác” không hề tồn tại và đang nói chuyện với mình.
Tuy không nói chi tiết về Google Duplex, tuy nhiên Google cũng giới thiệu được phần nào về tính năng của Google Duplex, cách thức hoạt động, nhưng sau đó một bài blog đăng tải về các ngữ cảnh quan trọng để trợ lý ảo này có thể hoạt động trơn tru. Đầu tiên, Google Duplex không có khả năng trò chuyện tương tác AI, có thể trò chuyện theo kiểu hội thoại có mục đích rõ ràng. Theo các nhà nghiên cứu của Google giải thích, Duplex chỉ có thể trò chuyện trong phạm vi cho phép, quy định nghiêm ngặt về những gì được phép nói. Trả lời các câu hỏi đơn giản như: ” Bạn muốn đặt bàn phải không? Cho bao nhiêu người? Vào ngày nào? Và giờ nào? Okay, cảm ơn bạn, bye.”
Tuy nhiên, có một số người lại cho rằng Google có lẽ đã cố che giấu đi những lỗi sai không đáng có trong cuộc hội thoại của Google Duplex với người nhân viên được nhận cuộc gọi. Google đã sử dụng một số thủ thuật một cách hoàn hảo để có thể lấp đi những “lỗi” đáng tiếc này. Trong đó, AI có thể điều hướng các câu hỏi dễ gây hiểu lầm bằng cách lập đi lặp lại câu hỏi đó để có câu trả lời chính xác. Đây là một điều khá phổ biến đối với các chương trình máy tính được lập trình để nói chuyện với người dùng. Với các thủ thuật đánh lừa, người dùng rất dễ lầm tưởng rằng cuộc hội thoại do máy móc tạo ra hoàn toàn như thật, nhưng nếu xem xét kỹ thì sẽ thấy một số điểm đáng ngờ.
Một điểm quan trọng cần lưu ý đó chính là Google chỉ mới xem Duplex là một “bản thử nghiệm”. Đây vẫn chưa là phiên bản hoàn chỉnh để được phổ biến rộng rãi đến tay người dùng toàn cầu. Nó chỉ mới hoạt động tốt trong việc đặt bàn nhà hàng, đặt lịch cắt tóc, đặt ra câu hỏi về thời gian nghĩ lễ. Và số lượng có sẵn của sản phẩm này cũng chỉ ở mức giới hạn trong mùa hè này.
Vì vẫn chưa hoàn chỉnh nên khi một cuộc gọi trở nên ngoài tầm kiểm soát của máy móc, con người sẽ lấy lại toàn bộ “quyền hành” của mình. Trong một bài đăng trên blog của mình, Google cho biết Duplex có thể “tự giám sát bản thân” để phát hiện các trường hợp vượt quá khả năng xử lý, báo cáo với người dùng để người dùng xử lý thay nó.
Đó là một bức tranh toàn cảnh về Google Duplex, tuy nhiên, Google vẫn chưa thể tiết lộ được những ảnh hưởng mà sản phẩm AI của mình gặp phải. Trong đó bao gồm việc cần phải thông báo cho người nhận cuộc gọi biết rằng họ đang đàm thoại với một con robot, chứ không phải là người thật. Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực này đồng tình với quan điểm rằng nên thông báo cho người nhận biết được họ đang nói chuyện với một robot. Tuy nhiên, vấn đề bất cập ở chổ, nếu người nhận cuộc gọi phát hiện rằng họ đang tốn thời gian với một con robot thì khả năng cao là họ sẽ gác máy.
Google mong muốn rằng sẽ có một số bộ tiêu chí xã hội cụ thể sẽ khiến AI phát triển một cách tự nhiên và rõ ràng hơn trong tương lai. Nơi mà người dùng có thể phân biệt đâu là người thật, đâu là robot sở hữu trí tuệ nhân tạo với các đặc điểm âm thanh, giai điệu trong lời nói.
Phó giáo sư Joanna Bryson của đại học Bath, một nhà khoa học nổi tiếng trong lĩnh vực AI, cho rằng sẽ rất nguy hiểm nếu như Google Duplex vượt quá giới hạn kiểm soát của Google. Hãy tưởng tượng rằng nếu chẳng may Duplex có thể tự gọi điện đến người dùng và thông báo một thông tin giả mạo về một vụ xả súng đang ở gần người nhận cuộc gọi, hoặc thậm chí là lừa đảo. Điều này sẽ khiến nhiều người có cảm giác hoang mang, lo sợ. Vị giáo sư này cho rằng không thể chỉ để Google quản lý vấn đề này, mà thay vào đó nên có một số bộ luật mới quy định về vấn đề này để bảo vệ cộng đồng.
Vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng nào dành cho nghi vấn được đặt ra đối với công nghệ mới mà Google giới thiệu, nhưng ít ra Google cũng đã khiến cả thế giới theo dõi về một sản phẩm công nghệ mới do họ tạo ra. Đây không phải là công tuy duy nhất phát triển được các dịch vụ như thế này và cũng không phải là công ty duy nhất sử dụng chúng. Và những gì người dùng mong đợi là một thông báo chính thức, một sản phẩm chính thức được ra mắt.
