Cisco công bố báo cáo thường niên Chỉ số Sẵn sàng AI (AI Readiness Index) năm 2024. Theo báo cáo này, chỉ có 22% doanh nghiệp tại Việt Nam được đánh giá là hoàn toàn sẵn sàng khai thác các tiềm năng của trí tuệ nhân tạo (AI), giảm so với mức 27% của năm ngoái. Đây là kết quả của các thách thức không nhỏ trong việc chuẩn bị cơ sở hạ tầng số, phát triển nhân tài và xây dựng chiến lược AI toàn diện, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu ứng dụng AI để tăng cường năng suất và hiệu quả kinh doanh đang ngày càng gia tăng.
Chỉ số Sẵn sàng AI – Phân tích tổng quan và tầm quan trọng
Chỉ số Sẵn sàng AI 2024 của Cisco dựa trên khảo sát mù đôi với 3.660 lãnh đạo doanh nghiệp thuộc 14 thị trường tại khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, Nhật Bản và Trung Quốc (APJC). Khảo sát đánh giá mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp qua sáu trụ cột chính: chiến lược, cơ sở hạ tầng, quản lý dữ liệu, bảo mật, phát triển nhân tài và văn hóa tổ chức.
Tại Việt Nam, nghiên cứu của Cisco chỉ ra rằng AI đã trở thành một yếu tố chiến lược quan trọng. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc xây dựng nền tảng sẵn sàng cho AI và phát triển lộ trình ứng dụng rõ ràng. Theo ông John Tam, Phó Chủ tịch Cisco APJC, việc có một chiến lược rõ ràng, đầu tư vào cơ sở hạ tầng và đào tạo nhân tài AI là chìa khóa để các tổ chức tận dụng tối đa tiềm năng của công nghệ AI.
Doanh nghiệp Việt Nam dưới áp lực áp dụng AI
AI đang dần trở thành động lực then chốt cho sự phát triển kinh doanh trên toàn cầu, và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Kết quả khảo sát cho thấy, tất cả các doanh nghiệp Việt Nam đều nhận thấy áp lực cần phải triển khai AI để giữ vững sức cạnh tranh, trong đó 80% xác định AI là ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển. Phần lớn áp lực đến từ ban lãnh đạo cấp cao, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp như sản xuất, bán lẻ và dịch vụ tài chính. Hơn nữa, các doanh nghiệp Việt Nam dành nguồn lực đáng kể cho AI, với 48% tổ chức phân bổ từ 10-30% ngân sách CNTT cho các dự án AI.
Dù đã đầu tư mạnh vào các lĩnh vực như hạ tầng CNTT, bảo mật và quản trị dữ liệu, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa đạt được những lợi ích thực sự từ các khoản đầu tư vào AI. Chỉ 24% các công ty báo cáo rằng các khoản đầu tư vào AI giúp nâng cao hiệu suất và tối ưu hóa quy trình. Điều này cho thấy cần có những điều chỉnh trong cách tiếp cận và quản lý các dự án AI.
Thách thức lớn về cơ sở hạ tầng và bảo mật
Cơ sở hạ tầng được xác định là một trong những trở ngại hàng đầu đối với sự sẵn sàng cho AI tại Việt Nam. Để AI hoạt động tối ưu, các doanh nghiệp cần có các thiết bị phần cứng như GPU hiệu suất cao, hệ thống lưu trữ dữ liệu và khả năng bảo vệ dữ liệu thông qua mã hóa. Tuy nhiên, chỉ 38% doanh nghiệp Việt Nam cho biết họ có cơ sở hạ tầng GPU đáp ứng đủ yêu cầu xử lý AI hiện tại và trong tương lai, trong khi 39% có khả năng bảo vệ dữ liệu AI qua các biện pháp như mã hoá và giám sát bảo mật liên tục.
Thiếu hụt các giải pháp bảo mật và bảo vệ dữ liệu là một thách thức đáng lo ngại. Sự thiếu hụt trong các biện pháp bảo mật khiến nhiều công ty dễ bị tấn công từ các cuộc tấn công mạng hoặc đánh cắp dữ liệu, làm giảm niềm tin vào các ứng dụng AI. “An ninh mạng là yếu tố không thể thiếu khi triển khai AI. Nếu không có một hệ thống bảo mật toàn diện và hiệu quả, rủi ro liên quan đến AI sẽ gia tăng, làm giảm đi lợi ích mà AI mang lại,” ông Nguyễn Như Dũng, Giám đốc điều hành khu vực Việt Nam, Campuchia và Lào của Cisco, nhấn mạnh.
Nhân tài AI – Rào cản lớn nhất trong quá trình chuyển đổi
Thiếu hụt nhân tài cũng được xác định là một thách thức đáng kể. Theo báo cáo, các doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn trong việc tuyển dụng và giữ chân nhân tài AI. Từ kỹ sư phần cứng, chuyên gia quản lý dữ liệu đến nhà phát triển các giải pháp bảo mật AI – tất cả các vị trí đều đang thiếu hụt. Điều này đòi hỏi các công ty không chỉ tăng cường đào tạo nội bộ mà còn hợp tác với các tổ chức giáo dục để phát triển nguồn nhân lực AI chất lượng cao.
Cam kết đầu tư dài hạn vào AI
Mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức, một số doanh nghiệp tại Việt Nam đang tăng cường đầu tư vào AI để vượt qua những rào cản này. Theo báo cáo, khoảng 22% doanh nghiệp tại Việt Nam dự định sẽ dành hơn 40% ngân sách CNTT cho AI trong vòng 4-5 năm tới, cao hơn nhiều so với mức đầu tư hiện tại là 4%. Ông Dũng nhấn mạnh rằng: “Đầu tư dài hạn và xây dựng chiến lược toàn diện là yếu tố cốt lõi giúp doanh nghiệp Việt Nam khai thác tối đa tiềm năng của AI. Không chỉ cần có một chiến lược AI toàn diện mà các tổ chức còn phải trang bị cơ sở hạ tầng và xây dựng đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp.”
Xây dựng văn hóa tổ chức hỗ trợ AI
Việc tạo ra một môi trường làm việc khuyến khích học hỏi và sáng tạo cũng là yếu tố quan trọng. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam cho rằng, văn hóa tổ chức đóng vai trò không nhỏ trong việc tạo điều kiện thuận lợi để nhân viên tích cực học hỏi và áp dụng công nghệ AI. Việc tổ chức các buổi hội thảo, đào tạo nội bộ, và các sáng kiến khuyến khích nghiên cứu AI giúp tạo ra môi trường làm việc tích cực, thúc đẩy sự phát triển của nhân tài.
Thúc đẩy hợp tác đa lĩnh vực để phát triển AI bền vững
Bên cạnh đó, Cisco cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác giữa khu vực công và khu vực tư nhân, cùng các tổ chức giáo dục để giải quyết vấn đề thiếu hụt nhân tài AI. Bà Anupam Trehan, Phó Chủ tịch phụ trách Con người và Cộng đồng khu vực APJC của Cisco, phát biểu: “Cuộc đua AI không thể thực hiện một mình. Chúng ta cần sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên để phát triển nguồn nhân tài chất lượng cao, đồng thời đảm bảo các tổ chức đều có thể ứng dụng AI một cách bền vững và hiệu quả.”
